۱۹ آبان ۱۳۹۴

چاقي و اختلالات خوردن

در مكانيسم چاقي لپتين نقش دارد . لپتين از بافت چربي آزاد مي شود و موجب كاهش اشتها ميشود . در افراد چاق سطح لپتين سرم بالا است اما نسبت به اثرت آن مقاومت وجود دارد

چاقي و اختلالات خوردن

-      چاقي:

BMI از فرمول زير محاسبه ميشود :

BMI نرمال بين 20 تا 25 است . كمتر از 20underweight در نظر گرفته ميشود . MBI بين 25 تا 30overweight محسوب ميشود و BMI بيشتر از 30 چاق (obese) و بيشتر از 40 چاقي شديد (very obese) است .

عوارض چاقي در BMI بيش از 27 به طور پيشرونده اي افزايش مي يابد .

در مكانيسم چاقي لپتين نقش دارد . لپتين از بافت چربي آزاد مي شود و موجب كاهش اشتها ميشود . در افراد چاق سطح لپتين سرم بالا است اما نسبت به اثرت آن مقاومت وجود دارد .

عواملي در مغز در تنظيم اشتها نقش دارند .از جمله اين عوامل نوروپيتيد Y محرك گرسنگي است .

در تنظيم اشتها و سيري عوامل ديگري نقش دارند .

هورمون هاي زير از روده ترشح شده وموجب احساس سيري مي شوند :

ü     پپتيد شبه گلوكاگون( GLP-1)

ü     پپتيد YY

ü     كوله سيستوكينين

عوامل زير موجب احساس گرسنگي مي شوند :

ü     اندوكانابينوئيدها

ü     Ghrelin كه از معده ترشح ميشود .

چاقي را ميتوان به دو دسته تقسيم كرد :

1-    چاقي شكمي (آندروئيد )

2-    چاقي ژنيكوئيد

چاقي شكمي عوارضش بيشتر است .

تعريف چاقي شكمي (آندروئيد) : به صورت نسبت دور كمر به دور باسن در آقايان بيشتر از 1 و در خانم ها بيشتر از 6/0 است .

جهت درمان چاقي از روش هاي زير استفاده ميشود :

ü     اصلاح سبك زندگي

ü     درمان دارويي

ü     درمان جراحي

اساس درمان چاقي محدوديت دريافت كالري است و در عين حال ميتوان با ورزش مصرف كالري را نيز افزايش داد .

داروهاي چاقي به دو گروه كلي تقسيم ميشوند :

ü     داروهاي كاهنده اشتها

ü     مهاركننده هاي جذب

داروهاي زير كاهنده اشتها بوده و مورد تائيد FDA هستند :

-         Sibutramine

-         Phentermine

هنگام تجويز Sibutramine اندازه گيري فشار خون توصيه ميشود . زيرا اين دارو گاهي موجب هيپرتانسيون|(افزايش فشارخون) ميگردد .

نكته جديد : به دليل عوارض قلبي مصرف Sibutramine در بسياري از كشورها ممنوع  شده است .

مصرف فنترمين تنها براي يك دوره 3 ماهه مورد تائيد قرار گرفته است  و مصرف طولاني تر آن توصيه نمي شود .

در گذشته از تركيب فنترمين و فن فلورامين در درمان چاقي استفاده ميشد . مصرف طولاني مدت اين تركيب گاهي موجب بيماري دريچه هاي سمت راست قلب ميشود ، بنابراين مصرف اين تركيب ممنوع شد و توصيه شد فنترمين براي بيش از 3 ماه مصرف نشود .

orlistat مهار كننده جذب چربي است .

مصرف orlistat بروز ديابت تيپ دو را نيز كاهش ميدهد .

اين دارو موجب كاهش HDL و افزايش خطر بروز سنگ صفراوي ميشود . عوارض گوارشي مانند اسهال و نفخ نيز ممكن است بروز كند .

تجويز مكمل ويتامين هاي محلول در چزبي (K,E,D,A) هنگام مصرف orlistat توصيه ميشود .

جراحي هاي كاهنده وزن (Barietric surgery) در موارد زير توصيه ميشوند :

ü  

ü     با بيماري همراه مانند ديابت

 

·        آنوركسي نروزا يا بي اشتهايي عصبي :

آنوركسي نروزا با ترياد كلاسيك آمنوره (عدم وجود عادت ماهيانه در خانمها ) ، كاهش وزن و اختلالات رواني مشخص ميشود . اين بيماري در خانمها شايع تر است ومعمولا از دوران نوجواني شروع ميشود . در بروز آن عوامل ژنتيكي و عوامل محيطي و اجتماعي نقش دارند . در اين بيماري وزن بدن كمتر از 85 درصد وزن مورد انتظار است و با اين حال بيمار ترس شديد از افزايش وزن دارد .

ساير علائم و عوارض اين بيماري عبارتند از :

v    يبوست

v    عدم تحمل سرما

v    خشكي پوست

v    ريزش مو

v    ادم (ورم) پا

v    هيپركاروتنمي

v    هيپوتانسيون(افت فشار)

v    هيپوترمي(كاهش دماي بدن)

v    برادي كاردي(پايين بودن ضربان قلب)

در آنوركسي نروزا بيمار بر خلاف بوليميا(پرخوري عصبي) به پزشك مراجعه نميكند . بنابراين كمپليانس آن در درمان خوب نيست . بيماراني كه داراي وزن كمتر از 75 درصد ايده ال هستند بايد بستري شوند .

بازگشت دوره هاي قاعدگي هال مارك بهبودي است ، البته تا يك سال پس از بهبودي آنوركسي نروزا ممكن است آمنوره  طول بكشد .

بوليميا يا پرخوري عصبي:

در بوليميا بيمار داراي وزن تقريبا طبيعي است و حتي ممكن است افزايش وزن هم داشته باشد . بيمار تمايل به كاهش وزن دارد ، اما دوره هايي از پرخوري دارد و به دنبال آن ممكن است به منظور كاهش وزن به صورت عمدي استفراغ يا اسهال در خود ايجاد كند و يا ديورتيك(داروهاي ادرار آور) مصرف كند . بنابراين بيمار ممكن است دچار عوارضي شود ، به عنوان مثال استفراغهاي مكرر ممكن است موجب تخريب ميناي دندان يا بزرگي پاروتيد شوند و بيمار ممكن است دچار اختلال الكتروليتي شود خصوصا اگر بيمار به منظور ايجاد استفراغ مكررا شربت ايپكاك(استفراغ آور) مصرف كند .

ممكن است دچار ميوپاتي و كارديوميوپاتي و اختلال ECG شود . ( به طور كلي مشكلات قلبي )

در بوليميا قاعدگي طبيعي يا نا منظم است . اما برخلاف آنوركسي نروزا آمنوره ديده نمي شود . بيماران مبتلا به بوليميا براي درمان به پزشك مراجعه مي كنند و كمپليانس آنها خوب است و نياز به بستري ندارند . بوليميا اغلب با رفتارهاي تكانشي ، مصرف الكل ، سوء مصرف مواد ، بي بند و باري جنسي و دزدي ارتباط دارد . درمان انتخابي آنها روان درماني (cognitive behavior therapy) است و ممكن است همراه با آن داروهاي ضد افسردگي مانند SSRI هم تجويز شود .

 

 

*برگرفته از كتاب هاريسون رفرانس رشته داخلي